You are not logged in
NEW ACCOUNT

      Forgot password

Polski Deutsch English

ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
No object found
advanced options
Clear

 
 
 
 
Obiekt nr 1
8
 
Obiekt nr 2
2
 
Obiekt nr 3
1
 
 
 
 
  ID: 11104944

Fabryka amunicji lotniczej / skład amunicji i magazyn paliw (dawny)

Luftwaffen-Munitionsanstalt Krestchamberg (LuftMuna, LM), склады боеприпасов PAB



Budowa
1942-1943
Status
Nie istnieje
Likwidacja
1992
 
Najpierw na terenie Karczmarki powstał Obóz Pracy Rzeszy RAD Abt. 5/105 "Joh. Herm. v. Hermannsdorf", w którym pracowali junacy, głównie w pracach leśnych i budowie dróg. Po wybuchu wojny utworzono tu przejściowy obóz dla jeńców wojennych, którzy prawdopodobnie już pracowali wtedy w składnicy amunicji Luftwaffe w Trzebieniu (istniał od 1936-1938 r.). Około 1942-1943 (dokument w niemieckim archiwum dot. sprzedaży przez nadleśnictwo Pątnów leśniczówki w okolicach Karczmarki dla potrzeb składu w Trzebieniu) ...
Najpierw na terenie Karczmarki powstał Obóz Pracy Rzeszy RAD Abt. 5/105 "Joh. Herm. v. Hermannsdorf", w którym pracowali junacy, głównie w pracach leśnych i budowie dróg. Po wybuchu wojny utworzono tu przejściowy obóz dla jeńców wojennych, którzy prawdopodobnie już pracowali wtedy w składnicy amunicji Luftwaffe w Trzebieniu (istniał od 1936-1938 r.). Około 1942-1943 (dokument w niemieckim archiwum dot. sprzedaży przez nadleśnictwo Pątnów leśniczówki w okolicach Karczmarki dla potrzeb składu w Trzebieniu) skład amunicji w Trzebieniu powiększył się o zakład produkcyjny LM (Luft-Muna) Kretschamberg (Karczmarka) zajmujący się uzbrajaniem w detonatory dowożonych pociągami pocisków i składowaniem bomb lotniczych. Obydwa zakłady były ze sobą połączone koleją wewnętrzną - normalnotorową. Na przystanku Karczmarka, na odcinku Trzebień - Modła (prywatna linia Kolej Bolesławiecka) utworzono bocznicę do fabryki-składu. W październiku 1943 r. (być może równolegle z powstaniem muny) powstał tu obóz pracy przymusowej dla Żydów, obóz ten został zamieniony w lutym 1944 r. na AL Kittlitztreben lub Kretschamberg, jako podobóz KL Gross-Rosen. Jeszcze pod koniec 1944 r. miano tam rozbudowywać sieć połączeń kolei wąskotorowej wewnątrz fabryki. Obóz istniał do lutego 1945 r. Więźniowie, głównie węgierscy Żydzi (ok. 900 więźniów) pracowali przy produkcji i magazynowaniu uzbrojenia lotniczego. Na kompleks obozu składał się rewir, osiem baraków, umywalnia, warsztaty krawiecki i szewski. Ewakuacja magazynu trwała do 9 lutego 1945 (wysadzenie mostów w Lesznie Górnym i w Bolesławcu), kiedy odjeżdżały stąd jeszcze pociągi z amunicją. Także w okresie styczeń-luty 1945 amunicja zgromadzona w tych magazynach była rozdzielana do jednostek na terenie Śląska. Magazyny nie zostały zniszczone, a wśród resztek tego co pozostało udało się zidentyfikować pociski 21cm Wgr.42 Spr. oraz Fliegefaust.

Po wojnie Rosjanie błyskawicznie zdemontowali tory, a w zasadzie to szyny, rozjazdy itd. na linii Bolesławiec-Modła i, jak sądzę, nie widzieli przyszłości dla tego obiektu, ale po naprawach PKP odtworzyło ją i w dniu 7.11.1946 linia została ponownie uruchomiona. Czy wtedy zlikwidowano bocznicę z Karczmarki do składu - o tym nie wiemy, ale około 1960 r., w porzuconych częściowo obiektach Karczmarki zainstalowała się jednostka Armii Czerwonej, która stacjonowała w Świdnicy (459 Pułk Obrony Przeciwlotniczej JW PP 33593). Pierwszą lokalizacją jednostki był lager Kretschamberg, część dawnego obozu RAD. Tam mieszkali żołnierze obsługi i ochrony składu amunicji oraz ci, którzy kierowani byli ze Świdnicy na letnie poligonowe szkolenia strzelania artylerii opl. Oni korzystali z bocznicy w Karczmarce. Magazyn funkcjonował, ale stopniowo zmieniał charakter na ogólnowojskowy magazyn rakiet i amunicji (склады боеприпасов PAB) i nosił nazwę Trzebień Las. Około 1967 lub 1968 r powstała Samodzielna Baza Materiałów Pędnych i Smarów (MPS) o powierzchni 178 ha, z czynną bocznicą kolejową i rurociągami transportowymi. Objętość składowanego paliwa to 41.000 m3. (starzy kolejarze pamiętają oryginalne wagony ze znakami kolejowymi ЖД СССР). Do 1986 roku kursowały do Karczmarki pociągi PKP z Modły, potem nie ma już w służbowych rozkładach jazdy informacji o planowym kursowaniu.

Z Karczmarką wiąże się także niezwykła historia. Otóż w 1987 roku mieszkańcy Trzebienia i okolicznych wsi usłyszeli potężny wybuch. Eksplozja była tak silna, że powybijała szyby w domach, posypały się dachówki. Fala uderzeniowa dotarła nawet do położonego 15 kilometrów dalej Bolesławca. Zewsząd słychać było jeżdżące karetki pogotowia na sygnale oraz wozy milicyjne. Nad miejscowością ukazał się grzybek przypominający wybuch atomowy. Policja i wojsko zabroniło mieszkańcom opuszczać domy. Ponoć byli tacy, którzy widzieli porozrywane ciała. Fama głosi, iż zginęło osiem osób, chociaż oficjalnie wojskowi utrzymywali, że nie było żadnych ofiar śmiertelnych. Plotka (ze źródeł radzieckich) głosi podczas ćwiczeń lotniczych, jeden z samolotów spadł na pociąg który transportował amunicję na terenie składu. Dziś nie dowiemy się prawdy, radzieccy żołnierze do bazy nie wpuścili nikogo, nawet lekarzy. A kiedy opuszczali bazę w 1992 r., zniszczyli całą dokumentację.

Pozostałości w Karczmarce obejmują ruiny budynków socjalnych, rampy przeładunkowej, basenu ppoż. oraz samych magazynów paliw oraz schrono-hangarów wykonanych z prefabrykowanych łukowych belek stropowych AU-11 Łubina. Wiele obiektów jest rozebranych. W terenie pozostały ślady po przebiegu wewnętrznej kolei (prowzadzonej po jednej izohipsie). W jednym miejscu, na północ od magazynów, starotorze jest przerwane rozległym bezkształnym wykopem, wyrobiskiem o długości ok 200 m, szerokości 150 m, być może to jest to miejsce domiemanej eksplozji pociągu z amunicją, bądź paliwem?

(moose, bardzo wiele źródeł, niekoniecznie w pełni wiarygodnych, ale spisanych w jednym miejscu)
Show more Show less
 

  • Date: 2021
    Comments of photo: 0
    Lasy koło Trzebienia i Karczmarki z zaznaczonym przebiegiem bocznic ...

Fabryka amunicji lotniczej / skład amunicji i magazyn paliw (dawny) on other photos
2021